تهاجم فرهنگی روز به روز ابعاد تازه تری پیدا می كند؛ دشمن هر روز با استفاده ازانواع دستاوردهای نوین مانند ماهواره، اینترنت، مجلات مبتذل، رمان های منحرف كننده و ... ایمان جوانان و نوجوانان را كه از مهمترین سرمایه های جامعه اسلامی ما می باشند مورد هدف قرار داده است و متأسفانه دراین كارموفقیت های بسیاری هم داشته است، چه باید كرد؟ عده ای جاهلانه یا عامدانه این شبیخون را «توهم» می دانند، عده ای به صورت فردی دست به مقابله زدهاند و عده ای نیز قرار است بعد از «خودسازی» كاری كنند! و در نهایت گروهی دیگر مأیوسانه فقط زبان به لعن و نفرین گشوده اند؛ بدون این كه كمترین اقدامی انجام دهند. به هر حال روشن است كه از طرفی كار فردی جوابگو نخواهدبود و از طرف دیگر امید بستن به مراكز دولتی ساده لوحانه است پس چه بایدكرد؟

بی شك هیئات مذهبی هفتگی با محوریت مساجد بهترین سنگر ومستحكمترین دژ در مقابل تهاجم فرهنگی می باشند. همه ما كما بیش شاهد بوده ایم گرایش به فساد و انحراف در كسانی كه به نوعی با این هیئت ها ارتباط تنگاتنگ داشته اند بسیار كمتر از دیگران بوده است. از این رو منادیان اباحی گری در سال های اخیر با نشانه گرفتن این مراكز حساس و تأثیرگذار وبا القای انواع شبهات، سعی در به ركود كشیدن این مراكز داشته اند.

ازسوی دیگر نمی توان آفاتی را كه كمابیش دامنگیر این مراكز مذهبی شده است نادیده گرفت؛ آفاتی كه بر اثر افراط و تفریط ها و گاهی به خاطر بینش بعضی از گردانندگان این هیئات موجب شده است كه آثار مورد انتظار از این مراكزگرانقدر چندان برآورده نشود. البته بیان دقیق ثمرات، آفات و باید ها ونبایدهای هیئات مذهبی احتیاج به مقاله مبسوطی دارد و می تواند موضوع خوبی برای یك پایان نامه باشد. آن چه در ذیل می خوانید مرور اجمالی آفات این مراكز است. هر چند به خاطر طولانی نشدن این نوشته از ذكر نقاط مثبت بسیارآن صرف نظر كرده و آن را به فرصتی دیگر موكول می كنیم.

 آفات هیئات مذهبی:

1. مداحی:

1-1.سبك مداحی؛ چند سالی است كه تعداد محدودی از مداحان كه شاید نیت خوبی هم داشته باشند سبك های مداحی خود را از خوانندگان مبتذل ایرانی، تركیه ای وهندی می گیرند به نوعی كه افراد آشنا به آن سبك ها به راحتی تشخیص می دهندكه این سبك، سبك فلان خواننده منحرف است. البته مداحی، نوعی هنر متعهد است و انتظار این كه مدحی حتما بدون صدای زیبا خوانده شود منطقی به نظر نمیرسد؛ ولی سخن در این است كه آن مداح با كدام اجازه شرعی نوار فلان خانم یاآقای مبتذل خوان را گوش می كند تا بتواند شعر خود را در قالب آن سبك بریزد. مگر نه این است كه هدف وسیله را توجیه نمی كند. چرا خود این آقایان ذوق به خرج نمی دهند تا سبك خاصی را ابداع كنند؟(اول این و آوردم که از خود شروع کرده باشم)

2-1. نپرداختن به ادعیه؛ ادعیه اهل بیت، گنجینه های گران قیمتی هستند كه با تلاش زاید الوصف عالمان پیشین در طی قرون متمادی حفظ شده و به دست ما رسیده است؛ ادعیه ای كه عرفان ناب، اخلاق و تربیت دینی در آن موج می زند؛ ولی به خاطر آشنانبودن تعداد بسیاری از مداحان با زبان عربی، به این ادعیه ارزشمند كمترتوجه می شود و به جای آن بازار شعرهای عامیانه بعضا كم محتوا و سست، بسیارداغ است. از تبعات منفی این روش می توان به موارد بسیاری تغییر ذائقه های روانی مردم و محروم ماندن از فضایل فراوان ادعیه اشاره كرد.

با این وجود، تراه از میان بردن این آفت در دست روحانیت است؛ پیشنهاد حقیر این است كه در مراكزی مانند سازمان تبلیغات، قسمت هایی برای تربیت مداح احداث شود (در بعضی از شهرها این مراكز دایر شده است و انجمن مداحان هست اما متاسفانه با کمترین حمایت و برخی اوقات تنها برای خالی نبودن عریضه) و برای جوانان مشتاق به مداحی دروسی مانند صرف و نحو، تفسیر قرآن و شرح ادعیه، تاریخ اهل بیت واحكام وبعی از دروس لازم به صورت فشرده آموزش داده شود (البته اگر این دوره در اردوهای تابستانی انجام شود با استقبال بهتر و بیشتری قرار میگیرد).

3-1. روضه های جعلی؛ یكی دیگر از آفاتی كه همه شما تا حدودزیادی با آن آشنا هستید، رواج روضه های ساختگی برای تحت تأثیر قرار دادن مستمعین است؛ روضه های ساختگی یا به قول شهید مطهری (زهر ماری)؛ موجب تحریف بسیاری از وقایع عاشورا می شود. شهید علامه مطهری در كتاب حماسه حسینی به طور تفصیلی به این مطلب پرداخته است.(البته بنده در این قضیه بسیاری از هیات ها ر مقصر می دانم که با وجود مشاهده بسیاری از موارد اصرار به استفاده از فلان شهر به خاطر اسم و رسم ایشان و یا به خاطر اینکه از فلان شهر است می کنند و نمی دانم رضای خدا کجای مطلب است و در کجا رعایت می شود؟)

1. نپرداختن به نقاط نورانی كربلا؛ یكی از كم توجهی های بعضی از روضه خوان ها چه روحانی و چه غیر روحانی است كه فقط نقاط غمناك و تاریك كربلا را می بینند، همان بینشی كه ملایكه معترض در ابتدای خلقت حضرت آدم داشتند و حال آن كه سوای فضاحتهای دشمنان امام حسین(ع) در مقابل اقیانوسی از ایثار، معرفت، عرفان وحماسه موج می زند. ثمره بیان این نقاط نورانی از لحاظ تربیتی اگر بیش ازنقاط تاریك كربلان نباشد كمتر هم نیست.
 
رسوم عزاداری

2.آفات «علم»

2-1.یكی از نشان های عزاداری در بسیاری از هیئت های مذهبی حمل علم آهنی است؛اگر چه حمل علم به نظر اكثر مراجع كار مغایر با شرع نمی باشد ولی چند سالیاست كه در بعضی جاها این وسیله ابزاری در دست عده ای با نیت های ناخالص شده است؛ به عنوان نمونه:

در بعضی از مناطق علم هایی است كه مردم معتقدند كه این علم ها به جوش می آیند و حامل خود را به دنبال خود می كشندو هر وقت این علم به كسی حمله كرد آن شخص، فرد بی دینی است. جالب این كه این علم ها همیشه در دست افراد معلوم الحال به جوش می آیند و در خیلی ازمواقع به افراد مؤمن و معتبر حمله می كنند!

3.«قمه زدن»

ازبرنامه هایی كه هیچ ارتباطی با اهداف امام حسین(ع) ندارد، تیغ، قمه و قفلزدن است. مقام معظم رهبری در این باره می فرماید: «در قدیم الایام در بین طبقه عوام الناس معمول بود كه روزهای عزاداری به بدن خودشان قفل می زندبعد هم در مذمت این كار، بزرگان و علما گفتند و بر افتاد، ولی حالا باز هم شروع كرده اند. قمه زدن هم همین طور است این كار، كار غلطی است. یك عده قمه ها را بگیرند، به سرهای خودشان بزنند و خون ها را بریزند كه كه چه شود؟ كجای این حركت، عزاداری است. (حوزه و روحانیت، ج 2، ص 173.)

استادشهید مطهری در مورد تاریخچه قمه زنی می فرماید: «قمه زنی و بلند كردن طبل و شیپور از ارتدوكس های قفقاز به ایران سرایت كرد و چون روحیه مردم برای پذیرفتن آنها آمادگی داشت همچون برق در همه جا دوید.» (جاذبه و دافعه علی(ع)، ص 165.)

4.«موسیقی»

یكی دیگر ازكارهایی كه با فرهنگ عاشورا مناسبت ندارد ترویج موسیقی است؛ موسیقی ازساده ترین شكل آن یعنی طبل و نی و شیپور شروع شده و امروزه به ارگ و ...رسیده است. این همان برنامه ای است كه در طول مدت های مدیدی در كلیساهاانجام می شد (و بعدها از قفقاز وارد ایران شد) هدف مسیحیان از این كار،ایجاد جاذبه برای كلیساها می باشد؛ ولی با توجه به پتانسیل های جذاب دین،هیچ نیازی به این جاذبه های كاذب نیست؛ به ویژه این كه مقام معظم رهبری فرمودند: «ترویج موسیقی با آرمان های بلند انقلاب اسلامی سازگار نیست.»

نكته ای كه باید به آن توجه كرد این است كه این آفات به مرور زمان به صورت فرهنگ و سنت در آمده است و از میان برداشتن آنها احتیاج به طول زمان وتأكید فراوان دارد؛ بنابراین برخورد با این آفات باید بسیار دقیق،هوشیارانه و بدون ایجاد تنش باشد. نكته دیگر این كه هیئات مذهبی با دارابودن آفات نسبتا زیاد، هنوز از بی نظیرترین مراكز مذهبی، جهت حفظ و تقویت ایمان مردم و افزایش معرفت آنهاست. حال اگر بتوان با یك برنامه منسجم ضمن بالا بردن بینش مسؤولان هیئات، ذاكرین اهل بیت و در نهایت توده مردم، این آفات را كاهش داد می توان تأثیر این هیئت ها را تا چندین برابر افزایش داد. به ویژه در صورتی كه بتوان هیئات مذهبی را به صورت نظام یافته با هم مرتبط كرد تا همه آنها همانند اعضاء یك بدن، اهداف مشخص و متعددی را دنبال كنند؛ هر چند این عمل مشكل است ولی غیر ممكن نیست. در نهایت چند سؤال اساسی باقی می ماند:

1.یك هیئت مطلوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

2.شیوه های اصلاح ساختارهای هیئات كدام است؟

3.اهداف كوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت هیئات مذهبی چیست؟

4.موانع ایجاد تحول در هیئات كدام است؟

-----------------------------

منبع:www.porseman.org